Macrobenthos

Macrobenthos zijn grotere bodemdieren die in waterbodems leven en een cruciale rol spelen in ecosystemen. Ze zijn zichtbaar met het blote oog en worden vaak gebruikt als indicatoren voor de ecologische kwaliteit van rivieren, estuaria en zeeën.

Wat is macrobenthos?

• Definitie: Macrobenthos omvat alle organismen die op of in de bodem van zoete en zoute wateren leven en groter zijn dan ca. 0,5–1 mm.
• Voorbeelden: Wormen (zoals de wadpier), schelpdieren (kokkels, mosselen), kreeftachtigen (vlokreeftjes, krabben) en insectenlarven (zoals muggenlarven).
• Leefwijze: Sommige soorten graven zich in de bodem (endobenthos), andere bewegen zich kruipend of lopend over het sediment (epibenthos).

Ecologische rol

• Voedselbron: Macrobenthos vormt een belangrijke schakel in de voedselketen. Ze worden gegeten door vissen, vogels en andere grotere dieren.
• Bioturbatie: Door te graven en te woelen brengen ze zuurstof en organisch materiaal dieper in de bodem en bevorderen ze de uitwisseling van voedingsstoffen tussen water en sediment.
• Indicatoren: Omdat ze gevoelig zijn voor veranderingen in zuurstof, zoutgehalte en vervuiling, worden macrobenthos vaak gebruikt om de ecologische toestand van wateren te beoordelen.

Onderzoek en monitoring

• In Vlaanderen en Nederland wordt macrobenthos intensief bestudeerd in estuaria zoals de Schelde en het Zwin.
• Studies tonen aan dat factoren zoals saliniteit (zoutgehalte) sterk bepalen welke soorten kunnen overleven.
• Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) gebruikt macrobenthos-gegevens om sedimentdynamiek en biodiversiteit beter te begrijpen.

Samenvatting

Macrobenthos zijn zichtbare bodemdieren die een sleutelrol spelen in waterbodems. Ze zorgen voor nutriëntenkringloop, zijn een belangrijke voedselbron, en worden gebruikt als indicatoren voor waterkwaliteit. Hun aanwezigheid en samenstelling vertellen ons veel over de gezondheid van rivieren, estuaria en zeeën.